Rozwój
Pierwszy konkurs na nowy naddźwiękowy ciężki bombowiec strategiczny rozpisano w ZSRR w 1967. Nowy samolot miał mieć wielką prędkość podróżną ponad 3 Ma, będąc radzieckim odpowiednikiem amerykańskiego XB-70 Valkyrie (oblatanego w 1964). Pod uwagę brano także ogłoszone amerykańskie wymagania projektowe dla przyszłego bombowca B-1. Głównymi projektami opracowanymi na konkurs były T-4MS Suchoja i różne warianty M-20 Miasiszczewa. Wkrótce jednak okazało się, że projekty nie spełniają wszystkich wymagań, a samolot o tak wysokich osiągach jest trudny do skonstruowania i kosztowny, przy tym wzrost możliwości bojowych samolotu o prędkości ponad 3 Ma w stosunku do samolotu o prędkości 2,3 Ma nie jest duży (w USA również wcześniej zrezygnowano z programu XB-70).
Wobec tego radzieckie siły powietrzne rozpisały w 1972 kolejny konkurs, w którym obniżyły wymagania do prędkości maksymalnej 2,3 Ma. Tym razem w konkursie wziął udział prostszy projekt M-18 Miasiszczewa o zmiennej geometrii skrzydeł oraz projektowany od kilku lat samolot "160M" biura konstrukcyjnego Tupolewa. Projekt Tupolewa miał formę wydłużonego latającego skrzydła w układzie delta, o spłaszczonym kadłubie przechodzącym w skrzydło. Konkurs wygrał projekt Miasiszczewa, lecz mimo to jego realizację powierzono Tupolewowi, który miał duży i doświadczony zespół konstruktorski, w porównaniu z niewielkim biurem Miasiszczewa. W 1973 Tupolew opracował pierwszy projekt zmodyfikowanego samolotu, bazującego na ogólnym układzie Miasiszczewa M-18, któremu nadano oznaczenie wojskowe Tu-160. W ciągu następnych lat podlegał on stopniowej ewolucji i dopracowywaniu.
W 1975 program osiągnął fazę projektowania wstępnego, otrzymując oznaczenie izdjelie (produkt) "70". Na głównego konstruktora samolotu został wyznaczony Walentin Blizniuk. W 1977 projekt zatwierdziła komisja państwowa, a w 1981 zbudowano pierwszy prototyp (oznaczenie 70-01). 25 listopada 1981 zrobiono, a następnie upubliczniono pierwsze zdjęcie samolotu stojącego na lotnisku w Żukowskim (wbrew powszechnej wersji, zostało ono zrobione przez pasażera samolotu pasażerskiego, a nie przez satelitę szpiegowskiego[potrzebne źródło]).
18 grudnia 1981 miał miejsce pierwszy lot prototypu, a przez kolejne lata odbywały się próby w locie. Równocześnie samolot skierowano do produkcji seryjnej w zakładach w Kazaniu. Pierwszy samolot seryjny ukończono w październiku 1984. Z planowanych ok. 100 sztuk zbudowano jedynie 35 samolotów Tu-160, wliczając 3 prototypy. Tylko jeden samolot uległ katastrofie (drugi samolot seryjny, podczas testów w 1987 – załoga uratowała się). Od początku lat 90. produkcja zwalniała na skutek braku funduszy w obliczu kryzysu w ZSRR, aż zakończyła się w 1994, mimo że pozostało kilka nieukończonych samolotów. Tu-160 został po raz pierwszy zaprezentowany publicznie na paradzie lotniczej w Tuszynie 20 sierpnia 1989. W latach 1989-1990 ustanowił 44 światowe rekordy prędkości i wysokości lotu w swojej klasie wagowej.
Służba
W kwietniu 1987 pierwsze samoloty weszły na uzbrojenie radzieckiego lotnictwa dalekiego zasięgu – 184. Gwardyjskiego Pułku Ciężkich Bombowców stacjonującego w Pryłukach w Ukraińskiej SRR, zastępując Tu-16 i Tu-22M3. Do 1991 pułk ten otrzymał 19 samolotów. Po rozpadzie ZSRR, 24 sierpnia 1991, 184. Pułk z samolotami został przejęty przez niepodległą Ukrainę, co stanowiło następnie sporną kwestię w stosunkach ukraińsko-rosyjskich (zwłaszcza kryzys wywołała kwestia składania przysięgi na wierność Ukrainie w maju 1992, zakończona wyjazdem części personelu do Rosji). Ukraina nie miała jednak funduszy ani potrzeb utrzymywania lotnictwa strategicznego, w dodatku według międzynarodowych traktatów miała je wycofać do 2001 roku, więc po długich negocjacjach przekazała w końcu Rosji w 1999 roku 8 samolotów Tu-160 w zamian ze redukcję zadłużenia za gaz. Trzy samoloty zostały złomowane, a jeden trafił do muzeum w Połtawie.W 1992 roku Rosja utworzyła swój pierwszy i jedyny pułk bombowców Tu-160 – 121. Gwardyjski Sewastopolski Pułk Ciężkich Bombowców bazujący w Engelsie. Do 1994 roku otrzymał on jedynie 6 samolotów. Między 1999 a 2000 rokiem pułk otrzymał 8 byłych ukraińskich samolotów, a w 2000 roku jeden dodatkowy samolot został skompletowany w zakładzie w Kazaniu i przekazany do pułku.
Obecnie w służbie znajduje się 15 Tu-160, wszystkie w 121. Pułku. Dalsze 3 samoloty są niewykończone w zakładach w Kazaniu. Według stanu z 2001 6 dalszych Tu-160 istniało jako samoloty eksperymentalne w ośrodku w Żukowskim (4 z nich w stanie zdolnym do lotu), a 7 pozostawało na Ukrainie, wycofanych ze służby.
Opis techniczny
Metalowy dolnopłat o układzie klasycznym i zmiennej geometrii skrzydeł o skosie 20° do startu i lądowania, 35° do lotu poddźwiękowego i 65° do lotu naddźwiękowego. Kadłub przechodzący płynnie w centropłat. Usterzenie klasyczne skośne, stery wysokości i kierunku płytowe. Załoga czteroosobowa (dwóch pilotów i dwóch nawigatorów) w hermetycznej kabinie w nosie samolotu, zaopatrzona w fotele katapultowe K-36LM.Podwozie samolotu trójpodporowe, golenie główne z wózkami sześciokołowymi chowane do centropłata. Trzy spadochrony hamujące w ogonie. Dwie komory bombowe w kadłubie. Samolot przystosowany jest do tankowania w powietrzu.Napęd – Cztery silniki odrzutowe NK-32 o ciągu maksymalnym 137,3 kN, 245,18 kN z dopalaniem. Masa silnika wynosi 3650 kg, długość ok. 6 m, średnica wylotu 1455 mm. Silnik posiada trzystopniową sprężarkę niskiego ciśnienia, pięciostopniową sprężarkę średniego ciśnienia i siedmiostopniową sprężarkę wysokiego ciśnienia[1]. Silniki są umieszczone w podwójnych gondolach, rozsuniętych względem siebie, pod centropłatem.
Wyposażenia – W nosie samolotu stacja radiolokacyjna typu Obzor-K. Celownik optyczny OPB-15 w owiewce pod nosem samolotu. W ogonie umieszczony jest system obronny potrafiący wykryć atakujące samoloty myśliwskie i stawiać zakłócenia aktywne. Wszystkimi systemami pokładowymi steruje 100 komputerów.
Uzbrojenie – przenoszone wyłącznie wewnątrz dwóch komór bombowych o długości 11,28 m. Podstawowy wariant uzbrojenia stanowi 6 pocisków manewrujących Ch-55SM na wyrzutni rewolwerowej w komorze bombowej, maksymalnie do 12 w obu komorach. Pocisk ten ma głowicę atomową o mocy 200 kT. Alternatywnie samolot może być uzbrojony w 24 pociski rakietowe Ch-15 małego zasięgu na 4 wyrzutniach rewolwerowych. Prowadzone są prace nad nowymi rodzajami uzbrojenia rakietowego, także konwencjonalnego. Tu-160 nie posiada uzbrojenia strzeleckiego (jako pierwszy seryjny radziecki bombowiec), lecz posiada elektroniczne systemy samoobrony. Teoretycznie może również przenosić bomby jądrowe jednak na razie nie przystosowano go do tego zadania.
| Tu-160 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
| Producent | zakłady lotnicze w Kazaniu |
| Konstruktor | biuro konstrukcyjne Tupolewa |
| Typ | samolot bombowy |
| Konstrukcja | metalowa |
| Załoga | 4 (2 pilotów, 2 nawigatorów - operatorów systemów uzbrojenia, walki elektronicznej i łączności) |
| Historia | |
| Data oblotu | 18 grudnia 1981 |
| Lata produkcji | od 1987 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 4 x silnik turboodrzutowy NK-32 |
| Ciąg | 137,3 kN (245,15 z dopalaniem) każdy |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 35,6m – skos 65°, 50,7m – skos 35°, 55,7m – skos 20° |
| Długość | 54,1 m |
| Wysokość | 13,25 m |
| Masa | |
| Własna | 117 000 kg |
| Startowa | 275 000 kg |
| Uzbrojenia | 28 800 kg |
| Paliwa | 140 600 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. | 2000 km/h ( 2,00 Ma) |
| Prędkość przelotowa | 0,77 Ma |
| Pułap | 15 000 m |
| Zasięg | maksymalny - 13 950 km praktyczny - 12 300 km |
| Promień działania | 2700 km |
| Długotrwałość lotu | bez tankowania w powietrzu - 15 godz. |
| Rozbieg | 900-2200 m |
| Dobieg | 1200-1600 m |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 2 komory o wymiarach 11,28m x 1,92m W podstawowym wariancie 12 rakiet samosterujących Ch-55SM założonych na wyrzutniach rewolwerowych lub 24 rakiety powietrze-ziemia Ch-15P | |
| Rzuty | |
Żródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Tu-160 | |
Fajny i ciekawy opis TU-160.
OdpowiedzUsuńPolecam sprawdzić: https://elektromaniacy.pl/pl/menu/urzadzenia-szpiegowskie-321.html